1. Möhkəmcə açarladıqdan sonra adətim üzrə (obsessiyaların təkidiylə) qapının bağlı olub-olmamasını 7 dəfə (bilmirəm niyə məhz 7) yoxlayıb, liftə tərəf yaxınlaşdım. Lift yuxarı mərtəbədən aşağıya doğru hərəkət edərkən içimdə bildiyim bütün duaları oxudum ki, bu, qadın olmasın, çünki heç yeri deyil (tələsirdim çünki). Rusların belə bir sözü var: "zakon podlosti". Bu cümləyə uyğun olaraq, (həmişə də mənim rastıma çıxan) yuxarıdakı qonşumuz olan hicablı qadınla üz-üzə gəldik. Çöhrəmdə "nolar, keçim, tələsirəm" ifadəsi yaratmağa çalışsam da, qadın mənə sanki "potensial təcavüzkar" gözüylə çəpəki baxaraq, cəld şəkildə butondakı "1" düyməsini basdı. Təbii ki, mən də 9 mərtəbə pilləkənlə aşağı düşməli oldum.

Bu gün niyəsə (adətimə uyğun olmayaraq) içimdə elə bir hiss yarandı ki, "dostlarım" tərəfindən edilən çoxsaylı zənglərə cavab verməliyəm. Özümü niyəsə yaxşı hiss edirdim və içimdəki bu pozitiv enerjini onlara yansıtmalıydım- deyə düşündüm (bu, hər dəfə qismət olmur). Ətrafı qalaq-qalaq zibillərlə dolu binaların arasından əsas magistral yola doğru addımlamağa başladım. Məhəllə camaatını da müşahidə etməmək olmazdı, təbii ki. Uşağına parkın ortasında "çiş elətdirdikdən" sonra pampersini bir kənara tullayan analar, bir ayağını divara dayıyaraq şeyini qaşıyan qaqalar, çinar ağacının altında nərd oynayaraq "cariiii yek, şeş səduuu.." kimi cümlələrlə məhəlləyə rəng qatan qocalar, gözəllik salonunun çıxışında tum çırtlayaraq və ağzındakı saqqıza təcavüz edərək düz gözlərimə zillənən bekar və qeybətçil qadınlar. Bir-birindən şit, bir-birindən boz olan məhəllə camaatı...

Manatlıq taksilərdən birini taparaq, görüşə təyin etdiyimiz yerə metroyla getmək üçün maşına oturdum. Maşında məndən başqa maska taxan olmadığı üçün düzü, özümü biraz axmaq hiss edib maskanı çıxarmağı qərara aldım. Sürücü, öndə əyləşən qadınla nəsə söhbət edirdi. Dedim, həmin an dinlədiyim "intermezzo"ya pauza verərək, bu qulaqlıqları bir çıxarım görüm nə danışırlar. Adam rəsmən həmin "qlamurkaya" diliylə girişməyə çalışırdı, bacarırdı da. Arxada mənimlə birgə əyləşən daydayların da baxışlarından "cavan vaxtım olsaydı, bunun pişiyin nə dırmaşdırardım ağaca" ədaları sezilirdi. Mən isə daha çox edilən söhbətin keyfiyyətinə konsantrasiya olmuşdum. Bir-birindən banal, heç bir intellekt vəya məna qoxulanmayan, qadına yarınmaq üçün işlədilən klassik cümlələr. Arada öz-özümə düşünürəm ki, doğrudan, bu ölkədə hansısa xanımla tanış olmaq elə də çətin deyil. Milan Kundera oxumağına vəya hansısa bəlağətli, romantik, keyfiyyətli danışıqlara, həqiqətən də ehtiyac yoxdur. Məsələ çox bəsitdir, belə ki, şəmi-şoşudan iki-üç zarafat partladaraq qarşındakını asanlıqla güldürüb, rahatlıqla nömrəsini ala bilərsən...

Deyirlər, həyat 3 mərhələdən ibarətdir: əvvəlcə dünyanı dəyişdirəcəyini sanırsan, sonra dünyanın dəyişməyəcəyinə inanırsan və sonda isə əmin olursan ki, dünya səni dəyişdirib.
Mənim isə bu gün belə bir məkana gəlməyimdə əsas səbəb o idi ki, anlayım görüm, 3-cü mərhələyə hələ də qədəm qoymuşam ya yox.
Bakının mərkəzində, elit və hamının adını bildiyi məşhur bir lüks restoran. Məni tanıyanlar bilir ki, belə yerlərdə oturmaq (oturabilmə potensialına sahibkən belə) adətim deyil, çünki sıxılıram, özümü çox pis hiss edirəm. Mənə boş və mənasız gəlir (gəl, özümü elə aparıram ki, sanki hər gün naharı burada yeyirəm). Bizdən solda əyləşən və fransız burjua ədasına malik bir neçə "valik", önümüzdəki masada isə "sevgililər". Hələ ki, diqqətimi bunlara yönəltmişəm. Digərləri də onlar kimi bəsit insanlar (Türklər demiş, "sosyetik" və "mutlu" insanlar).

Menyuya əllə təmas etməmək üçün (deyəsən, profilaktik tədbirdir bu) telefondakı kameranı göstərilən "QR koda" tuşlayaraq, istədiyimiz yeməyi açılan menyudan seçməliymişik. Dostlarım etdilər, amma lənətə gəlsin ki, 5 dəqiqədir ki əlləşirəm, alınmır bu zibil, bilmirəm necə olur. Özümü "yandırmamaq" üçün sakitcə həmin məkanın internet saytına girib menyuya baxıram:
"Quesadilla toyuq", "burittos biftekli", "penni arabiatta" və adını ilk dəfə eşitdiyim, qiymətləri çox baha olan digər başqa yeməklər. Qarasına "Arizona Chicken"i sifariş verərək, onlar kimi olmağa çalışdım. Buna bir günlük məcbur idim. "Dostlarım" yenə hansısa maşın alış-verişindən danışırdılar və mən (adətim üzrə) onları dinləmirdim.

Sol masada əyləşən valiklərə baxıram. Sinəsi və dodağı silikon, arxası platinlə şişirdilmiş tarqovı "gözəlçələri". Düşünürəm, bir insan bunlarla axı necə xoşbəxt ola bilər? Axı mən də bu gün istəsəm rüşvət alaraq (bu ayrı mövzudur) rahatlıqla onlardan birinə sahib ola bilərəm. Axı niyə onlar mənə maraqlı deyil, sadəcə ehtirasımı oxşayırlar?

Jan Pol Sartr deyir: "insanlar qəhrəman roluna girir, çünki qorxadırlar. Müqəddəs roluna girir, çünki pis ruhludurlar. insanlar rola girir, çünki anadangəlmə yalançıdırlar".
Qarşımdakı masada əyləşən "xoşbəxt" cütlüklər də "aşiq" rolunu oynuyurlar. Bu nə estetikadır? Kimdənsə qisas almaq naminə çəkilən saxta Selfie'lər, saxta gülüşlər, bayağı zarafatlar. ilahi, mən bu dəqiqə bu görüntüyə necə dözürəm? Onlar məgər həqiqətən də, inanırlar ki, bir-birilərini sevirlər? Onlar görəsən sevginin nə olduğunu heç bilirlər? Vallah, bu sualı verəndə utanıram, düzü. Soruşsan, həyat, sevgi və dünya barədə elə şeylər danışarlar ki sənə, dostayevski oxuduğuna peşman olarsan. Onlar hərşeyi bilirlər. Mən insanları yaxşı tanıyıram. Onları müşahidə edirəm və sizə and içirəm ki, əgər onlar bir-birilərini sevirlərsə, bütün Azərbaycan mənim ağzıma sıçsın.

Aktyordurlar. Azərbaycanda hamı aktyordur. Hərə bir obraza bürünüb. Hətta bu rola elə qapılıblar ki, özləri də həmin şəxsiyyət olduqlarına inanırlar. Azərbaycanda bilirsiz problem nədir? Hərkəs bəzi sadə həqiqətləri anlayır, sadəcə bunu "subyektiv gərçəkliklə" pərdələyirlər. Az sonra isə özləri öz həqiqətlərinə inanmağa başlayırlar.
Axı nəyə gərəkdir bu qədər büsat? Burada təkcə 1 porsiyalıq "Fajitas Combo"ya verdikləri pula 1 kilo xiyar-pomidor, təndir çörəyi, közdə qızardılmış sosiska, pepsi, əlavə şirniyyatlar vəs. alaraq gözəl bir piknik səbəti hazırlayıb, təbiətin qoynunda dincəlmək olar da. Nəyə gərəkdi bu təmtəraq? Amma yox, bu ölkədə "sevgini" də pulla satın almaq olar. Sən hansısa bir azərbaycanlı qadına bu piknik barədə təklif etsən, sənin varyoxunu söyər içində. Hətta ilk fürsətdə rahatca problem çıxarıb ayrılar, hətta elə bir oyun qurar ki, günahın səndə olduğuna özün belə inanarsan.

Bir dəfə əri tərəfindən xəyanəti ona bəlli olan və bunu norma kimi qəbul edən bir tanış qadından zarafatyana soruşmuşdum ki, "rusiya kimi bir yerdə yoldaşının sənə xəyanət etməsindən heç narahat deyilsən?". Qadının isə mənə cavabı belə olmuşdu: "əşi, kişidi də. Əsas çörəyimi gətirsin, qarnımı doyursun. Çöldə no pox yeyir, yesin".
Bax, budur Azərbaycanın qısa icmalı. "Çöldə nə pox yeyir yesin, təki qarnım tox olsun" fəlsəfəsi. Bu adamlar bir deyil, iki deyil, ölkənin böyük əksəriyyəti bu gündədir. Kişiləri kəniz saxlayır, arvadları "kara sevdaya" baxaraq gəncliyində rədd etdiyi, onu həqiqətən sevən oğlanı xatırlayaraq dərindən köks ötürür (biraz cəsarətliləri isə qonşuda "sütul" oynaş tapır özünə). Necə bacarırlar bunu?

Doğrudan deyirəm, bu ölkədə (başqa ölkələri bilmirəm) hərşeyi pulla satın almaq olur. Kim deyirsə olmur, ya çox xəyalpərəstdir, ya da ki türk seriallarının təsirindədir. Yəni mən bu mənzərəni görürəm. Bəlkə də, mən axmağam, bilmirəm.
Lənətə gəlsin ki, onlar kimi də ola bilmirəm. Cəhd etmişəm, hələ ki alınmır. Doğrudan deyirəm. Bu ölkədə yaşamaq çox asandır. Qaydalar və "qırmızı xətlər" yalnız kasıb və əzik insanlar üçündür. Pulun varsa xanımın xəyanətinə göz yumacaq, dostların məclislərdə sənə elə təriflər yağdıracaqlar ki, bunlara özün belə inanacaqsan. Yoxundusa da, haradansa tapıb gətirməlisən, bir növ "doğmalısan". Necə, nə cür, bax, bu ailənə maraqlı da deyil. Yaxşı maddi imkana sahibsənsə qaydaları sən özün müəyyən edəcəksən.

Bilmirəm, başqa ölkələrdə də belədi mi, ya yox (qonşu ölkələrdən başqa digər ölkələrdə olmadığım üçün qələt edərəm nəsə rəy bildirərəm). Amma bir onu bilirəm ki, bu ölkədə dəyərlərimiz üst-üstə düşən, yaltaqlıqdan və şərəfsizlikdən uzaq adam barmaqla sayılacaq qədər var. Bax, mən sosial fobiya deyəndə bunu nəzərdə tuturdum. Yoxsa Gürcüstanda, Türkiyədə, rişxənd etdiyim iranında belə olanda güclü sosial əlaqələrim varıydı, çoxu da davam edir. Türkiyədə oxuduğum 1 il ərzində bəlkə də, azərbaycanlı tələbələr içində məni kimi sentivitik temparamentə malik biri, çoxları tərəfindən hörmət edilən insan çox az tapılardı. Bu ölkəyə qayıtmaqla məndə müxtəlif fobiyalar yarandı. Artıq burda heçkimlə nə görüşmək istəyirəm, nə söhbətləşmək. Qohumları qonşuları, dostları harada görsəm qaçıram ki, ünsiyyətə girməyim. Bu adamlar söhbət eləməyi belə bilmirlər. Bəli, mənim sosial fobiyam var, amma yalnız bu ölkə ilə çərçivələnib.

"Dostlarım" nəsə 1 saatdır etdikləri və arada rəy bildirdiyim "maşın haqqında" söhbətləri sonrası, telefonlarına möhkəmcə sarıldılar. Kimisi "PubG" oynayır, kimisi öz "xalaşka"sına yazır, kimisi instagramda boş-boş əsas səhifəyə girib çıxır, kimisi də içindəkiləri axşam əsl dostları ilə bölüşmək üçün "note" bölməsinə nəyləsə bağlı maraqsız bir yazı yazır....
(13:20)